HPV nedir?
İnsan papilloma virüsü(HPV) bir virüstür. Tüm virüsler gibi HPV de hücre içine girerek enfeksiyona neden olur. HPV bir hücreye girdikten sonra hücrenin iç mekanizmasının kontrolünü alır ve onu kendi kopyalarını yapmak için kullanır. Bu kopyalar daha sonra yakındaki diğer hücrelere bulaşır. HPV enfeksiyonu yavaş bir süreçtir. Çoğu insanda, bağışıklık sistemi hastalığa neden olmadan önce vücudu HPV’den temizler.
HPV enfeksiyonları genital siğillere neden olabilir. HPV enfeksiyonları, rahim ağzı kanseri de dahil olmak üzere zamanla kansere yol açabilecek hücrelerde değişikliklere neden olabilir.
HPV ne kadar yaygındır?
HPV enfeksiyonu, en yaygın cinsel yolla bulaşan enfeksiyondur (CYBE). Seks yapan çoğu insan hayatlarının bir noktasında HPV enfeksiyonuna yakalanır.
Genital HPV insandan insana nasıl geçer?
Tipik olarak cinsel organları enfekte eden yaklaşık 40 tip HPV vardır. Bu HPV tipleri vajinal, anal veya oral seks sırasında ten tene temas yoluyla yayılır. Cinsel ilişki yaşamasanız bile genital HPV enfeksiyonu kapabilirsiniz.
HPV enfeksiyonunun belirtileri nelerdir?
HPV enfeksiyonunun genellikle hiçbir belirti veya semptomu yoktur. HPV enfeksiyonu olan kişiler genellikle virüsü taşıdıklarını bilmezler. Bu, HPV’nin kolayca yayılmasının bir nedenidir.
Genital siğil nedir?
Genital siğiller vajinanın dışında veya içinde ya da penis üzerinde görülebilen ciltten kabarık lezyonlardır. Siğiller ayrıca cilde yayılabilir ve anüs çevresinde, vulvada veya servikste büyüyebilir. Siğiller kaşıntı veya ağrıya neden olabilir fakat herhangi bir belirtiye neden olmayabilir.
Hangi tür HPV genital siğillere neden olur?
Bazı HPV türleri genital siğillere neden olur. Bu tipler kansere dönüşmedikleri için “düşük riskli tipler” olarak adlandırılırlar. Çoğu genital siğil vakası, sadece iki düşük riskli HPV tipinden kaynaklanır: tip 6 ve tip 11.
Genital siğiller nasıl tedavi edilir?
Siğiller ilaç veya ameliyatla tedavi edilebilir. Siğilden şüpheleniyorsanız mutlaka doktora görünmelisiniz. Eczanede bulunan siğil sökücüler genital siğillerde kullanılmamalıdır.
HPV enfeksiyonu ne zaman kansere neden olabilir?
Bağışıklık sistemi çoğu HPV enfeksiyonuyla savaşır ve onları genellikle 2 yıl içinde vücuttan temizler. Ancak bazen HPV enfeksiyonları daha uzun sürebilir. “Yüksek riskli” HPV tipine sahip, uzun süredir devam eden bir enfeksiyon kansere dönüşebilir. Bunun gerçekleşmesi genellikle yıllar alır.
Hangi tip HPV enfeksiyonu kansere neden olur?
Rahim ağzı, anüs, vajina, penis, ağız ve boğaz kanseriyle bağlantılı en az 13 HPV türü vardır. HPV ile ilişkili kanser vakalarının çoğuna sadece iki yüksek riskli HPV tipi neden olur: tip 16 ve tip 18.
Rahim ağzı kanserinin gelişmesi ne kadar sürer?
Rahim ağzındaki hücrelerdeki belirli değişikliklerin kansere dönüşmesi 3 ila 7 yıl sürebilir. Rahim ağzı kanseri taramasının amacı, bu değişiklikleri kolayca tedavi edilme aşamasında iken tespit etmektir.
Rahim ağzı kanser tarama testleri mutlaka düzenli olarak yaptırılmalıdır.
HPV enfeksiyonuna karşı nasıl korunabilirsiniz?
HPV enfeksiyonuna karşı korunmanın bir yolu, HPV aşısı yaptırmaktır. Aşı güvenli ve etkilidir ve genital siğillerin ve kanserin en yaygın nedeni olan HPV tiplerine karşı koruma sağlar.
Dünya çapında milyonlarca insana, ciddi yan etkileri olmaksızın HPV aşısını uygulanmıştır. Aşı canlı virüs içermez, bu nedenle HPV enfeksiyonuna neden olamaz.
HPV aşısı ne zaman yapılmalıdır ?
Aşı, bir kişi cinsel olarak aktif olmadan ve HPV’ye maruz kalmadan önce yapıldığında en iyi sonucu verir. Ancak aşılama, halihazırda cinsel olarak aktif olan kişilerin HPV’ye yakalanma riskini yine de azaltabilir.
Kız ve erkek çocukların HPV aşısı için ideal yaş 11 veya 12’dir, ancak 9 yaşından başlayarak 26 yaşına kadar uygulanabilir.
HPV aşısı nasıl uygulanır?
HPV aşısının yaşalara göre değişen uygulama şemaları vardır.
9 ila 14 yaş arasındakiler için iki doz aşı önerilir. İkinci doz, ilkinden 6 ila 12 ay sonra yapılmalıdır.
15 ila 26 yaşları arasındakiler için üç doz aşı önerilir. İkinci doz, ilkinden 1-2 ay sonra yapılmalıdır. Üçüncü doz, ilk dozdan 6 ay sonra yapılmalıdır.
26 yaş üzeri HPV aşısı
26 yaşından büyükseniz, aşılanmadıysanız ve yeni bir HPV enfeksiyonu riski altındaysanız, siz ve sağlık uzmanınız HPV aşısına ihtiyacınız olup olmadığı hakkında konuşabilirsiniz. Doktorunuzun önerisi ile aşı olabilirsiniz. Aşı 45 yaşına kadar olan kişiler için onaylanmıştır.
Çocuğum bir dozu kaçırırsa ne olur?
Çocuğunuz tüm aşıları yaptırmadıysa, baştan başlaması gerekmez. Çocuğunuz, aralarındaki süre önerilenden daha uzun olsa bile, bir sonraki aşısını olabilir.
Bu, önerilen doz sayısını tamamlamadıysanız sizin için de geçerlidir. Kaçırdığınız herhangi bir doz hakkında sorularınız varsa, sağlık uzmanınızla konuşun.
HPV aşısının yan etkileri nelerdir?
HPV aşısının en sık görülen yan etkisi aşının yapıldığı yerde ağrı ve kızarıklıktır. Aşıya karşı ciddi yan etkiler veya kötü reaksiyonlar bildirilmemiştir.
HPV aşısı etkili midir?
HPV aşısı, bir kişi seks yapmadan önce verildiğinde oldukça etkilidir. Aşı, önerilen tüm aşılar yapıldığında HPV ile ilişkili genital siğil ve kanser riskini yüzde 99’a kadar azaltabilir. Bu alabileceğiniz en etkili aşılardan biridir.
Cinsel olarak aktifsem HPV aşısı olabilir miyim?
Evet. Cinsel ilişkiniz varsa, zaten bir veya daha fazla HPV türü ile enfekte olabilirsiniz. Ancak aşı sizi henüz sahip olmadığınız HPV tiplerine karşı koruyabilir.
HPV aşısı olduysam yine de rahim ağzı kanseri taramasına ihtiyacım var mı?
HPV aşısı, HPV enfeksiyonunu önlemeye yardımcı olur, ancak halihazırda sahip olduğunuz bir HPV enfeksiyonu için bir tedavi değildir. Aşılanmış kadınların yine de düzenli olarak rahim ağzı kanseri taraması yaptırmaları gerekir. Sağlık uzmanınızla ne zaman ve ne sıklıkla tarama yaptırmanız gerektiği hakkında konuşun.
Rahim ağzı kanseri taraması neleri içerir?
Rahim ağzı kanseri taraması, Pap testi, bir HPV testi veya her ikisini birden içerir. Her iki test de serviksten alınan hücreleri kullanır.
Pap testi(smear): Bu test, serviks hücrelerindeki anormal değişiklikleri tespit edebilir. Testler kansere yol açabilecek hücre değişiklikleri gösteriyorsa, kanser gelişmeden önce tedavi verilebilir.
HPV testi: Bu test, kansere neden olan HPV türlerinin çoğunu, servikal hücrelerde görünür değişiklikler olmadan önce bile tanımlayabilir.
İlk cinsel ilişkiye ne zaman başladığınıza bakılmaksızın 21 yaşında taramaya başlamalısınız. Hangi sıklıkta tarama yaptırmanız ve hangi testleri yaptırmanız gerektiği, yaşınıza ve sağlık geçmişinize bağlıdır. Sizin için önerilen tarama programı hakkında sağlık uzmanınızla konuşun.
HPV aşısına ek olarak, kendimi HPV enfeksiyonuna karşı başka nasıl koruyabilirim?
HPV aşısı, genital siğillerin ve kanserin en yaygın nedenlerine karşı koruma sağlasa da, tüm HPV türlerine karşı koruma sağlamaz. Cinsel olarak aktifseniz, her cinsel ilişkinizde prezervatif kullanmak HPV enfeksiyonu riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Lateks veya poliüretandan yapılmış prezervatifleri kullanabilirsiniz.
Sözlük
Serviks: Uterusun vajinanın üst kısmındaki alt, dar rahim ucu.
Genitaller: Cinsel veya üreme organları.
Bağışıklık Sistemi: Vücudun hastalığa neden olan virüs ve bakterilere karşı doğal savunma sistemi.
Pap testi: Kanser belirtileri aramak için serviksten (veya vajinadan) hücrelerin alındığı bir test.
Cinsel İlişki: Erkeğin penisinin kadının vajinasına girmesidir. Ayrıca “seks yapmak” veya “sevişmek” olarak da adlandırılır.
Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyon (CYBE): Cinsel temas yoluyla bulaşan bir enfeksiyon. Enfeksiyonlar arasında klamidya, bel soğukluğu, insan papilloma virüsü (HPV), herpes, sifiliz ve insan bağışıklık yetersizliği virüsü (HIV, edinilmiş bağışıklık yetersizliği sendromunun [AIDS] nedeni) bulunur.
Vajina: Kaslarla çevrili tüp benzeri bir yapı. Vajina rahimden vücudun dışına çıkar.
Virüs: Belirli enfeksiyon türlerine neden olan bir ajan.
Vulva: Kadının dış genital bölgesi.