Kadın Doğum Uzmanı-Jinekolog Nedir?
Kadın Doğum ve jinekolojinin tıbbi uzmanlıkları birbiriyle yakından ilişkilidir ve sıklıkla birlikte uygulanır. Kadın doğum özellikle doğum ve doğum yapan kadınların bakımıyla ilgilenir. Jinekoloji, kadınlarda, kız çocuklarında ve doğumda kadın olarak atanan trans bireylerde üreme sistemine özgü işlevler ve hastalıklarla ilgilenir. Birlikte uygulandığında uzmanlıklara genellikle Kadın Hastalıkları ve Doğum adı verilir.
Kadın Doğum ve jinekoloji alanları birbirinden farklıdır ancak kısmen bir kadının hamile kalması durumunda bakımın sürekliliğini sağlamak için her zaman birbiriyle bağlantılıdır.
Kadın Doğum
Obstetrik, gebelik öncesi, hamilelik, doğum ve doğumu takip eden haftalarda bakımı içerir. Aşamalar şu şekilde tanımlanır:
Gebelik öncesi, hamile kalmayı düşünen kadınlara ve çiftlere danışmanlık yapmayı içerir. Bir kadının sağlığına yönelik riskleri tanımlayıp değiştirerek güvenli bir hamilelik şansını optimize etmeyi amaçlamaktadır. Kısırlığın tedavisine yardımcı olmak için bir doğurganlık uzmanı da görev alabilir.
Doğum öncesi bakım hamilelik sırasında sağlanır ve 4. haftadan 28. haftaya kadar aylık planlı ziyaretleri, 28. haftadan 36. haftaya kadar ayda iki kez ziyaretleri ve 36. haftadan doğuma kadar haftalık ziyaretleri içerir.
Yenidoğan bakımı, yenidoğanlara doğumun hemen ardından verilen bakımı ifade eder. Bakım düzeyi bebeğin sağlığına göre yönlendirilir ve düzey I (iyi yenidoğan doğum), düzey II (özel bakım odası) veya düzey III (yenidoğan yoğun bakım ünitesi) olarak sınıflandırılır.
Doğum sonrası bakım hem anne hem de çocuk için doğumdan hemen sonra başlar ve altı hafta veya daha uzun süre düzenli kontrollerle devam eder.
Jinekoloji
Jinekoloji özellikle kadın üreme organlarının (yumurtalıklar, fallop tüpleri, rahim ve vajina dahil) ve meme sağlığıyla ilgilenir. Jinekologlar hem koruyucu hizmet verir hem de gerektiğinde tıbbi veya cerrahi müdahalelerde bulunur.
Koruyucu sağlık taramaları yaşa göre değişir ve pelvik muayeneyi , mamografiyi , Pap smear testini , HPV aşısını , cinsel yolla bulaşan hastalık taramasını ve kemik mineral yoğunluğu taramasını içerebilir.
Tedavi açısından jinekologlar genellikle aşağıdaki gibi durumları tedavi edecek veya yönetecektir:
amenore (devamsızlık dönemleri)
Kanser (meme, rahim ağzı, yumurtalık ve rahim kanseri dahil)
Dismenore (ağrılı dönemler)
Endometriozis (rahim dokusunun aşırı büyümesi)
Kısırlık (yumurtalık yetmezliği, adet düzensizlikleri ve yapısal rahim anormallikleri dahil)
Ağır adet kanaması (önceden menoraji olarak biliniyordu)
Osteoporoz (menopoz sonrası kadınlarda sık görülen kemik kaybı)
Pelvik inflamatuar hastalık (cinsel yolla bulaşan bir bakterinin vajinadan diğer üreme organlarına yayılması)
Pelvik organ sarkması (pelvik organları destekleyen kaslar ve dokular zayıfladığında veya gevşediğinde)
Adet öncesi sendromu (PMS)
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (klamidya, bel soğukluğu, frengi, HPV, genital herpes ve trikomoniyaz dahil)
İdrar yolu enfeksiyonları (İYE)
İdrarını tutamamak
Rahim miyomları (rahimdeki kanserli olmayan büyümeler)
Vajinal enfeksiyonlar (maya enfeksiyonları ve bakteriyel vajinoz dahil)
Bu durumların birçoğu pelvik ağrı, kramplar, vajinal akıntı, anormal kanama, sık idrara çıkma ihtiyacı, idrara çıkma sırasında ağrı, genital şişlikler, yaralar, vajinal kaşıntı veya yanma veya cinsel ilişki sırasında ağrı ile karakterizedir.
Kadın Doğum
Kadın doğum uzmanı için hasta bakımı büyük ölçüde trimester olarak bilinen gebelik aşamasına göre yönlendirilir. Tanım olarak:
İlk üç aylık dönem 1. haftadan 12. haftanın sonuna kadardır.
İkinci üç aylık dönem 13. haftadan 26. haftanın sonuna kadardır.
Üçüncü üç aylık dönem 27. haftadan hamileliğin sonuna kadar olan süredir.
İlk üç aylık dönemde kadın, hamileliği zorlaştırabilecek herhangi bir tıbbi durumun olmadığından emin olmak için bir dizi teste tabi tutulacaktır. Bunlar arasında CYBH taraması, Pap smear testi, idrar tahlili ve Down sendromu ve diğer konjenital bozukluklar için genetik testler yer alabilir. Kadın doğum uzmanı ayrıca doğum için son tarihi de tahmin edecektir.
İkinci üç aylık dönemde , kadın doğum uzmanınız/jinekologunuz hamileliğin güvenli bir şekilde ilerlediğinden emin olmak için durumunuzu izlemeye devam edecektir. Bu süre zarfında sağlık uzmanı bebeğin büyümesini takip edecek, fetal kalp atışını kontrol edecek ve gebelik diyabeti ve nöral tüp kusurlarını tarayacaktır. 35 yaşın üzerindeyseniz veya anormal genetik test sonucu varsa amniyosentez yapılabilir.
Üçüncü üç aylık dönemde erken kasılma, vajinal kanama veya plasental sızıntı belirtileri açısından değerlendirileceksiniz. Ayrıca bebeğe zarar verebilecek yaygın bir bakteriyel enfeksiyon olan B grubu streptokok (GBS) açısından da tarama yapılır. Doğum yaklaştıkça, kadın hastalıkları ve doğum uzmanınız bebeğin rahimdeki pozisyonunun doğru olup olmadığını kontrol edecek veya enfeksiyonu önlemek için size gerekli aşıları ( Tdap ve grip aşısı gibi) sağlayacaktır.
Doğum indüklenmiş veya doğal olabilir ve vajinal doğum veya sezaryen (Sezaryen) içerebilir. Kadın doğum uzmanı / jinekoloğunuz ayrıca epidural, spinal veya kombine spinal-epidural anestezi dahil olmak üzere uygun ağrı giderme işleminin sağlanmasında da rol alacaktır.
Doğum sonrası bakım hem anne hem de yenidoğan için bakımı optimize etmeye odaklanmıştır. Buna bebeğin sağlığının değerlendirilmesi, kusur veya hastalıkların taranması ve koruyucu ilaçların verilmesi de dahildir. Sağlık ve sağlıklı yaşam kontrolleri rutin olarak planlanacaktır. Doğum sonrası dönemde annenin fiziksel , sosyal ve psikolojik sağlığı da takip edilecek.
Jinekoloji
Jinekologlar, bir kadının sağlığını etkileyen koşulları tedavi etmek veya yönetmek için hem cerrahi hem de cerrahi olmayan tedavileri kullanırlar. Adet ağrısını , ağır adet dönemlerini , vajinal kuruluğu ve vajinal enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılan çok çeşitli ilaçlar reçete ederler.
Jinekologlar ayrıca ağır adet kanaması ve endometriozisten kısırlık ve menopoza kadar değişen durumları tedavi etmek için hormon modüle edici tedaviler kullanırlar.
Cerrahi aynı zamanda jinekolojik muayenehanenin de dayanak noktasıdır ve birçok durumun tedavisinde kullanılır.
Jinekolojide kullanılan yaygın ameliyatlardan bazıları şunlardır:
Adezyoliz(Endometriozis ve diğer durumlardan kaynaklanan ağrıyı hafifletmek için yara dokusunun açılması)
Servikal eksizyon (prekanseröz hücreler bulunursa rahim ağzı yüzeyinin çıkarılması)
Servikal koni biyopsisi (servikal doku örnekleri elde etmek için kullanılır)
Kolporafi(vajinal duvarın cerrahi onarımı)
Kolposkopi (tanı ve tedavi amacıyla rahim ağzından rahmin görüntülenmesi amacıyla skopi yerleştirilmesi)
Sistoskopi (hem teşhis hem de tedavi amacıyla idrar yolunu görüntülemek için üretraya kamera yerleştirilmesi)
Dilatasyon ve küretaj (düşük sonrası veya tanı amaçlı olarak rahim içinden doku alınmasına yönelik bir prosedür)
Endometrial ablasyon (rahim dokusunun aşırı büyümesinin giderilmesi)
Histerektomi (rahmin alınması)
Ooferektomi (yumurtalıkların alınması)
Pelvik laparoskopi (pelvik organları görüntülemek için karın duvarından bir kamera yerleştirilmesi)
Subüretral askı (pelvik organları desteklemek için kullanılan bir ameliyat)
Tüp ligasyonu (hamileliği önlemek için fallop tüplerinin “bağlanması”)
Jinekolog meme kanseri ve diğer kanserlerin teşhisinde yardımcı olsa da, tümörlerin çıkarılması bir cerrah veya cerrahi onkolog tarafından gerçekleştirilecektir.