
Menopoz , adet dönemlerinin doğal olarak durduğu zamandır. Menopoz, yumurtalıklar östrojen üretmeyi bıraktığında olur. Östrojen, adet döngüsünü kontrol etmeye yardımcı olan bir hormondur. Menopoz, üreme yıllarının sonunu işaret eder. Kadınların menopoza girme yaşı ortalama 51’dir.
Perimenopoz nedir?
Menopoza kadar geçen yıllara perimenopoz denir. 30’lu ve 40’lı yaşlardan itibaren yumurtalıkların ürettiği östrojen miktarı dalgalanmaya başlar. Yaygın bir perimenopoz belirtisi, adet döngünüzdeki bir değişikliktir. Döngüler sizin için normalden daha uzun veya daha kısa olabilir. Dönemleri atlamaya başlayabilirsiniz. Akış miktarı daha hafif veya daha ağır olabilir. Perimenopoz sırasında adet kanamasındaki değişiklikler normal olsa da, bunları yine de doktorunuza bildirmelisiniz. Anormal kanama bir problemin işareti olabilir.
Adet döngüsü değişikliklerinin yanı sıra, perimenopoz sırasında başka hangi belirti ve semptomlar ortaya çıkabilir?
Bazı kadınlarda herhangi bir perimenopoz semptomu yoktur veya sadece birkaç hafif semptom vardır. Diğerlerinin şiddetli olabilen birçok semptomu vardır. Yaygın belirti ve semptomlar şunları içerir:
Ateş basması—Sıcak basması, vücudun üst kısmına ve yüze yayılan ani bir ısı hissidir. Sıcak basma birkaç saniyeden birkaç dakikaya kadar veya daha uzun sürebilir. Bazı kadınlarda ayda birkaç kez ateş basması olur. Bazılarında günde birkaç kez olur. Gece meydana gelen sıcak basmaları (gece terlemeleri) sizi uyandırabilir ve gün içinde kendinizi yorgun ve halsiz hissetmenize neden olabilir.
Uyku sorunları—Uykusuzluk (uykuya dalmada zorluk) yaşayabilirsiniz veya her zamanki saatinizden çok önce uyanabilirsiniz. Gece terlemeleri uykunuzu bozabilir.
Vajinal ve idrar yolu değişiklikleri—Östrojen seviyeleri azaldıkça vajina iç yüzeyi daha ince, daha kuru ve daha az elastik hale gelebilir. Vajinal kuruluk seks sırasında ağrıya neden olabilir. Vajinal enfeksiyonlar da daha sık ortaya çıkabilir. Üretra kuru, iltihaplı veya tahriş olabilir. Bu, daha sık idrara çıkmaya neden olabilir ve idrar yolu enfeksiyonu riskini artırabilir.
Menopozdan sonra ne tür kemik değişiklikleri olabilir?
35 yaşından sonra az miktarda kemik kaybı hem erkekler hem de kadınlar için normaldir. Ancak menopozdan sonraki ilk 4-8 yıl boyunca kadınlar daha hızlı kemik kaybederler. Bu hızlı kayıp, östrojen seviyelerinin azalması nedeniyle oluşur. Çok fazla kemik kaybı olursa, osteoporoz riskini artırabilir. Osteoporoz kemik kırılma riskini artırır. Kalça, bilek ve omurga kemikleri en sık etkilenir.
Perimenopoz ve menopoz sırasında başka hangi sağlık riskleri artar?
Menopozdan önce kadınların yumurtalıklarında üretilen östrojen, kalp krizi ve felçlere karşı koruma sağlar. Menopozdan sonra daha az östrojen yapıldığında, kadınlar bu korumanın çoğunu kaybeder. Orta yaş ayrıca yüksek kolesterol seviyeleri, yüksek tansiyon ve fiziksel olarak hareketsiz olma gibi kalp hastalığı için risk faktörlerinin daha yaygın olduğu zamandır. Bu birleşik faktörlerin tümü, menopozdaki kadınlarda kalp krizi ve felç riskini artırır.
Hormon tedavisi nedir?
Hormon tedavisi , perimenopoz ve menopoz semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Hormon tedavisi, östrojen almak anlamına gelir ve histerektomi yani rahimin alınması işlemi yapılmadıysa ve rahminiz varsa, yanında progestin adı verilen hormonda verilebilir. Östrojen artı progestin bazen “kombine hormon tedavisi” veya sadece “hormon tedavisi” olarak adlandırılır. Progestin almak, östrojen tek başına kullanıldığında ortaya çıkan rahim kanseri riskini azaltmaya yardımcı olur. Rahminiz yoksa östrojen progestinsiz verilir. Sadece östrojen tedavisi bazen “östrojen tedavisi” olarak adlandırılır.
Hormon tedavisi nasıl verilir?
Östrojen çeşitli şekillerde verilebilir. Sistemik formlar arasında cilde uygulanan haplar, cilt yamaları ve jeller ve spreyler bulunur. Progestin reçete edilirse, aynı hap veya bir yama içinde ayrı olarak veya östrojen ile birlikte verilebilir. Sistemik tedavi ile östrojen kan dolaşımına salınır ve ihtiyaç duyulan organ ve dokulara gider. Sadece vajinal kuruluğu olan kadınlara vajinal halka, tablet veya krem şeklinde “lokal” östrojen tedavisi verilebilir. Bu formlar, vajinal dokuya küçük dozlarda östrojen salgılar.
Hormon tedavisinin faydaları nelerdir?
Sistemik östrojen tedavisinin (progestinli veya progestinsiz), sıcak basmaları ve gece terlemelerinin giderilmesi için en iyi tedavi olduğu gösterilmiştir. Hem sistemik hem de lokal östrojen tedavisi türleri vajinal kuruluğu giderir. Sistemik östrojen, menopozun erken döneminde oluşan kemik kaybına karşı korur ve kalça ve omurga kırıklarını önlemeye yardımcı olur. Kombine östrojen ve progestin tedavisi kolon kanseri riskini azaltabilir.
Hormon tedavisinin riskleri nelerdir?
Hormon tedavisi, belirli kanser türlerinin ve diğer durumların riskini artırabilir:
Sadece östrojen tedavisi, rahim zarının kalınlaşmasına neden olur ve rahim kanseri riskini artırabilir.
Kombine hormon tedavisi, küçük bir kalp krizi riskinde artış ile ilişkilidir. Bu risk yaş, mevcut tıbbi durumlar ve bir kadının hormon tedavisi almaya başlamasıyla ilgili olabilir.
Kombine hormon tedavisi ve sadece östrojen tedavisi, küçük bir inme ve derin ven trombozu (DVT) riskinde artış ile ilişkilidir. Ağız yoluyla alınmayan tedavi biçimleri (yamalar, spreyler, halkalar ve diğerleri), ağız yoluyla alınanlardan daha az derin ven trombozu riskine sahip olabilir. Kombine hormon tedavisi, meme kanseri riskinde küçük bir artış ile ilişkilidir.
Progestinli veya progestinsiz östrojen tedavisi ile ilişkili küçük bir safra kesesi hastalığı riski vardır. Risk, oral tedavi formlarında en fazladır.
Diğer ilaçlar menopoz semptomlarına yardımcı olabilir mi?
Sıcak basmalarının tedavisi için çeşitli antidepresanlar mevcuttur. Bir nöbet önleyici ilaç olan Gabapentin ve bir kan basıncı ilacı olan klonidin, sıcak basmaları azaltmak ve menopozla ilişkili uyku problemlerini hafifletmek için reçete edilebilen reçeteli ilaçlardır. Seçici östrojen reseptör modülatörleri , östrojene yanıt veren dokular üzerinde etkili olan ilaçlardır. Vajinal kuruluktan kaynaklanan sıcak basmaları ve cinsel ilişki sırasında ağrıların giderilmesi için Seçici östrojen reseptör modülatörleri mevcuttur.
Bitki ve bitkisel takviyeler menopoz semptomlarına yardımcı olabilir mi?
Menopoz semptomlarını hafifletmek için kullanılan bitki ve otlar arasında soya, karayılan otu ve Çin bitkisel ilaçları bulunur. Bu maddelerden sadece birkaçı güvenlik ve etkinlik açısından incelenmiştir. Ayrıca, bu ürünlerin yapılma şekli de düzenlenmemiştir. Ürünün güvenli bileşenler veya maddenin etkili dozlarını içerdiğine dair bir garanti yoktur. Bu ürünlerden birini alırsanız, sağlık bakım uzmanınıza bildirdiğinizden emin olun.
Biyo-özdeş hormonlar menopoz semptomlarına yardımcı olabilir mi?
Biyo-özdeş hormonlar bitki kaynaklarından gelir. Bunlar, ticari olarak temin edilebilen ürünleri ve birleştirilmiş müstahzarları içerir. Bileşik biyo-özdeş hormonlar, bir sağlık uzmanının reçetesinden bir eczacı tarafından yapılır. Bileşik ilaçlar ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından düzenlenmemiştir. Bileşik eczaneler lisanslı olmalıdır, ancak FDA’nın ilaç üreticilerinden talep ettiği güvenlik, etkinlik ve kalite kontrolünü göstermek zorunda değildirler.
Vajinal nemlendiriciler ve kayganlaştırıcılar menopoz semptomlarına yardımcı olabilir mi?
Reçetesiz satılan bu ürünler, menopoz sırasında oluşabilecek vajinal kuruluk ve ağrılı cinsel ilişkiye yardımcı olmak için kullanılabilir. Hormon içermezler, bu nedenle vajinanın kalınlığına veya esnekliğine bir etkisi yoktur. Vajinal nemlendiriciler gerektiğinde 2-3 günde bir kullanılabilir. Her cinsel ilişkide kayganlaştırıcı kullanılabilir.
Menopozdan sonra sağlıklı kalmak için ne yapabilirim?
Sağlıklı bir yaşam tarzı, menopozdan sonraki yılları en iyi şekilde geçirmenize yardımcı olabilir. Orta yaşta sağlıklı kalmanın bazı yolları şunlardır:
Beslenme—Dengeli bir diyet, menopoz öncesi, sırası ve sonrasında sağlıklı kalmanıza yardımcı olacaktır. Güçlü kemiklerin korunmasına yardımcı olmak için diyetinize yeterli miktarda kalsiyum ve D vitamini eklediğinizden emin olun.
Egzersiz—Düzenli egzersiz kemik kaybını yavaşlatır ve genel sağlığınızı iyileştirir. Yürüme gibi ağırlık taşıyan egzersizler kemiklerin güçlü kalmasına yardımcı olabilir. Kuvvet antrenmanı, kendi vücudunuz, egzersiz bandı veya elde tutulan ağırlıklar gibi ağırlıklara karşı direnç göstererek kaslarınızı ve kemiklerinizi güçlendirir.
Rutin sağlık bakımı—Düzenli muayeneler ve testler için yılda bir kez doktorunuzu ziyaret edin. Diş muayeneleri ve göz muayeneleri de önemlidir. Rutin sağlık bakım ziyaretleri, hasta olmasanız bile, sorunları erken tespit etmeye yardımcı olabilir.
Sözlük
Antidepresanlar : Depresyon tedavisinde kullanılan ilaçlar.
Derin Ven Trombozu (DVT) : Bacak veya vücudun diğer bölgelerindeki toplardamarlarda kan pıhtısı oluşması durumu.
Östrojen : Yumurtalıklarda üretilen kadınlık hormonu.
Hormon : Vücutta üretilen ve hücrelerin veya organların işlevini kontrol eden maddeler.
Hormon Tedavisi : Menopoz döneminde meydana gelebilecek semptomların hafifletilmesine yardımcı olmak için östrojen ve sıklıkla progestinin alındığı tedavi.
Histerektomi : Uterusu çıkarmak için yapılan ameliyat.
Menopoz : Bir kadının adet dönemlerinin kalıcı olarak durduğu zamandır. Menopoz, 1 yıl boyunca adet görmemesinden sonra onaylanır.
Adet Döngüsü : Bir kadının vücudunu olası hamileliğe hazırlamak için meydana gelen aylık değişim süreci. Adet döngüsü, bir döngünün adet kanamasının ilk gününden bir sonraki döngünün adet kanamasının ilk gününe kadar tanımlanır.
Osteoporoz : Kemiklerin kolay kırılmasına neden olabilecek kemiklerde incelme durumu.
Yumurtalıklar : Kadınlarda, hamile kalmak ve östrojen, progesteron ve testosteron gibi önemli hormonları yapmak için gerekli yumurtaları içeren organlar.
Perimenopoz : Menopoza kadar geçen süre.
Progestin : Vücut tarafından doğal olarak üretilen hormona benzeyen sentetik bir progesteron formu.
Üretra : Tüp benzeri bir yapı. İdrar vücuttan ayrılırken bu tüpten akar.
Rahim : Kadın pelvisinde bulunan kaslı bir organ. Hamilelik sırasında bu organ fetüsü tutar ve besler.
Vajina : Kaslarla çevrili tüp benzeri bir yapı. Vajina rahimden vücudun dışına çıkar.