Menopoz ve perimenopoz nedir?
Genellikle 40’lı yaşların ortalarından itibaren kadınlar perimenopoz adı verilen bir evreye girerler. Bu aşamada hormon seviyeleri ve adet döngüsü değişmeye başlar. Zamanlama kişiden kişiye değişse de, perimenopoz 45 ila 55 yaşları arasında sürebilir. Bu süre zarfında yumurtalıklar küçülür ve daha az östrojen üretir. Vücut başka değişikliklerden de geçer.
Bu değişiklikler zamanla yavaş yavaş gerçekleştiğinden, kadınlar ilk başta bunların farkında olmayabilirler. Menopoz , 1 yıl boyunca adet görmeme olarak tanımlanır.
Normal adet döngüsü nedir?
Adet döngüsünün uzunluğu tipik olarak 24 ila 38 gün arasındadır. Normal bir adet dönemi genellikle 8 güne kadar sürer. Üreme yıllarınız boyunca, dönemleriniz düzenli olabilir. Kanamanız aydan aya aynı olabilir. Perimenopoz ile işler değişir.
Adet döngüsü sırasında ne olur?
Normal bir adet döngüsü sırasında, östrojen ve progesteron hormonlarının seviyeleri düzenli bir şekilde artar ve azalır. Yumurtlama , döngünün ortasında gerçekleşir. Bir kadın hamile kalmazsa, yaklaşık 2 hafta sonra bir adet dönemi başlar.
Perimenopoz sırasında ne değişir?
Perimenopoz sırasında yumurtalıklar daha az östrojen üretmeye başlar. Bazı aylarda yumurtalıklar yumurta bırakabilir. Diğer aylarda yumurta bırakmazlar. 40’lı yaşlarınızda, adetleriniz daha kısa veya daha uzun olabilir ve aradaki günler artabilir veya azalabilir. Kanamanız da değişebilir – daha ağır veya daha hafif olabilir. Ayrıca dönemleri atlayabilirsiniz.
Kanamanın anormal olup olmadığını nasıl anlarım?
Normal olmayan kanama ; dönemler arasında kanama veya lekelenme, seks sonrası kanama veya lekelenme,
döneminiz boyunca ağır kanama, normalden daha ağır veya daha fazla gün süren kanama,
menopozdan sonra kanama normal değildir.
Kadın doğum doktorumla kanamam hakkında konuşmalı mıyım?
Evet. Menopoza yaklaştıkça adetlerin değişmesi normal olsa da, yine de kadın doğum uzmanı-jinekologunuzla kanama değişiklikleri hakkında konuşmalısınız. Anormal kanama bazen sağlık sorunlarının bir işareti olabilir. Menopozdan sonra kanamanız varsa kadın doğum doktorunuza söylemeniz özellikle önemlidir.
Anormal kanamanın yaygın nedenlerinden bazıları nelerdir?
Menopozdan sonra herhangi bir kanamanız varsa veya yukarıda listelenen aylık döngünüzde anormal değişikliklerden herhangi birine sahipseniz, nedenini bulmak için kadın doğum uzmanınıza görünmeniz önemlidir.
Anormal kanama nedenlerinden bazıları ;
polipler, endometriyal atrofi , endometriyal hiperplazi, endometriyal kanser
Polip nedir?
Polipler, rahim duvarına yapışan kanserli olmayan (iyi huylu) büyümelerdir. Ayrıca endometriumda (rahim zarı) gelişebilirler. Bu büyümeler düzensiz veya ağır kanamalara neden olabilir. Polipler ayrıca servikste veya servikal kanalın içinde büyüyebilir. Rahim ağzındaki polipler cinsel ilişkiden sonra kanamaya neden olabilir.
Endometrial atrofi nedir?
Menopozdan sonra uterus iç yüzeyi çok ince olabilir. Bu, bir kadın düşük östrojen seviyelerine sahip olduğunda olabilir. Bu duruma endometrial atrofi denir. Astar inceldikçe, bir kadın anormal kanamaya sahip olabilir.
Endometrial hiperplazi nedir?
Endometrial hiperplazi, uterusun iç yüzeyinin çok kalınlaşmasına neden olan bir durumdur. Bu durum kanser değildir, ancak bazı durumlarda kansere yol açabilir. Endometriyal hiperplazi, çoğunlukla bir kadının çok fazla östrojene sahip olması ve yeterli progesteron olmaması durumunda ortaya çıkar. Erken tedavi endometriyal kanser gelişme riskini azaltabilir.
Endometrium kanseri nedir?
Endometriyal kanser, rahim iç yüzeyinin kanseridir. Kadın üreme sisteminin en sık görülen kanser türüdür. Menopoz sonrası kadınlarda endometriyal kanserin en yaygın belirtisi kanamadır. Erken teşhis edildiğinde, çoğu endometriyal kanser vakası başarıyla tedavi edilebilir.
Endometrium kanseri için risk faktörleri nelerdir?
Endometrium kanseri için risk faktörleri:
Yaş, adetlerin başladığı erken yaş, menopozda ileri yaş, hiç hamile kalmamış olmak, düzensiz dönemler, kısırlık öyküsü, yüksek dozda östrojen içeren ilaçların uzun süreli kullanımı, obezite , polikistik over sendromu (PCOS), tamoksifen adı verilen bir ilaçla tedavi,
yumurtalıkların bazı tümörleri, diabetes mellitus öyküsü , yüksek tansiyon , safra kesesi hastalığı veya tiroid hastalığı, belirli kanser türlerinin kişisel veya aile öyküsü (yumurtalık kanseri veya kolon kanseri gibi), sigara içmek.
Endometrial kanser, bu risk faktörlerinden herhangi biri olmadan da ortaya çıkabilir.
Menopoz sonrası kanamanın diğer nedenleri arasında şunlar bulunur:
Hormon tedavisi, rahim veya serviks enfeksiyonu, bazı ilaçların kullanımı, diğer kanser türleri
Anormal kanama nasıl teşhis edilir?
Anormal kanamanın nedenini teşhis etmek için kadın doğum doktorunuz kişisel ve aile sağlığı geçmişinizi gözden geçirmelidir. Fizik muayene yapar. Ayrıca bir veya daha fazla test yapabilir.
Endometrial biyopsi nedir?
Bu prosedür, uterusun iç yüzeyinden küçük bir doku parçası alır. Örneği almak için rahim ağzından , rahim içine ince bir tüp geçirilir. Numune, mikroskop altında incelenmek üzere bir laboratuara gönderilir.
Pelvik ultrason nedir?
Ultrason muayenesi , pelvik organların görüntüsünü oluşturmak için ses dalgalarını kullanır. Prob ses dalgalarını gönderir. Ses dalgaları organlara ulaşır ve yankı gibi geri döner. Prob bu ekoları alır ve bunları bir video ekranında gösterilen görüntülere dönüştürür. Pelvik ultrason için karından yada transvajinal olarak inceleme yapılabilir.
Sonohisterografi nedir?
Bu özel bir ultrason muayenesidir. Rahim ağzından rahim içine ince bir tüp geçirilir. Tüp aracılığıyla rahim içine sıvı enjekte edilir. Rahim sıvı ile dolduğunda, rahim içinin ultrason görüntüleri alınır. Bu işlem için prob vajinaya yerleştirilir.
Histereskopi nedir?
Bu prosedür, ucunda bir kamera bulunan ince, ışıklı bir tüp kullanır. Tüp, rahim ağzından rahim içine sokulur. Kamera rahmin içini gösterir.
Dilatasyon ve küretaj (D&C) nedir?
Bu prosedür, uterusun iç yüzeyinden doku çıkarır. D&C olarak da adlandırılan bu işleme başlamak için rahim ağzına bir dizi çubuk yerleştirilir. Her çubuk bir öncekinden biraz daha büyük olacaktır. Bu, aletlerin geçebilmesi için serviksi genişletir. Rahim ağzı genişlediğinde, küret adı verilen bir alet yerleştirir. Bu, emmeyi de kullanabilen keskin bir alettir. Çıkarılan doku, mikroskop altında incelenmek üzere bir laboratuara gönderilir.
Anormal kanamanın iyi huylu nedenleri nasıl tedavi edilir?
Polipler cerrahi bir işlemle çıkarılabilir.
Endometrial atrofi ilaçlarla tedavi edilebilir.
Endometrial hiperplazi , endometriumun dökülmesine neden olan progestin tedavisi ile tedavi edilebilir. Hiperplazili kadınlarda endometriyal kanser riski yüksek olduğundan, hiperplazinin tedavi edildiğinden ve geri dönmediğinden emin olmak için düzenli biyopsilere ihtiyaç vardır.
Endometriyal hiperplazi ayrıca bir D&C işlemi ile tedavi edilebilir.
Anormal kanama kanserden kaynaklanıyorsa?
Endometrium kanseri genellikle ameliyatla tedavi edilir. Ameliyat sırasında hem yumurtalıklar hem de fallop tüplerinin yanı sıra serviks ve rahim ( histerektomi ) çıkarılır. Lenf düğümleri ve diğer dokular çıkarılabilir ve kanserin yayılıp yayılmadığını görmek için test edilebilir.
Ameliyattan sonra hastalığın evresi belirlenir. Evreleme, kemoterapi veya radyasyon tedavisi gibi ek tedaviye ihtiyaç olup olmadığını belirlemeye yardımcı olur. Kanserin evreleri I ila IV arasında değişir. Aşama IV en gelişmiş olanıdır. Kanserin evresi tedaviyi ve sonucu etkiler.
Sözlük
Serviks: Uterusun vajinanın üst kısmındaki alt, dar ucu.
Kemoterapi: Kanserin ilaçlarla tedavisi.
Diabetes Mellitus: Kandaki şeker seviyesinin çok yüksek olduğu bir durum.
Endometrial Hiperplazi: Rahim iç yüzeyinin çok kalınlaştığı bir durum.
Endometrium: Rahim iç yüzeyi.
Östrojen: Yumurtalıklarda üretilen kadınlık hormonu.
Fallop Tüpleri: Yumurtanın yumurtalıktan uterusa geçtiği tüplerdir.
Yüksek Tansiyon: Kan basıncının normal düzeyin üzerinde olmasıdır. Hipertansiyon da denir.
Hormon: Hücrelerin veya organların işlevini kontrol eden vücutta yapılan madde.
Hormon Tedavisi: Menopoz döneminde meydana gelebilecek semptomların hafifletilmesine yardımcı olmak için östrojen ve sıklıkla progestinin alındığı tedavi.
Histerektomi: Uterusu çıkarmak için yapılan ameliyat.
Lenf Düğümleri: Vücut hücrelerini yıkayan bir sıvı olan lenf taşıyan küçük özel doku grupları. Lenf düğümleri birbirine lenf damarları ile bağlıdır. Bunlar birlikte lenfatik sistemi oluşturur.
Menopoz: Bir kadının adet dönemlerinin kalıcı olarak durduğu zamandır. Menopoz, 1 yıl boyunca adet görmemesinden sonra onaylanır.
Adet Döngüsü: Bir kadının vücudunu olası hamileliğe hazırlamak için meydana gelen aylık değişim süreci. Adet döngüsü, bir döngünün adet kanamasının ilk gününden bir sonraki döngünün adet kanamasının ilk gününe kadar tanımlanır.
Adet Dönemleri: Rahimden aylık olarak kan ve doku dökülmesidir.
Kadın Doğum Uzmanı-Jinekolog : Kadın sağlığı konusunda özel eğitim ve öğretim almış bir doktor.
Yumurtalıklar: Kadınlarda, hamile kalmak ve östrojen, progesteron ve testosteron gibi önemli hormonları yapmak için gerekli olan yumurtaları içeren organlar.
Yumurtlama: Bir yumurtalığın yumurta bıraktığı zaman.
Perimenopoz: Menopoza kadar geçen süre.
Polikistik Over Sendromu (PCOS): Bir kadının aylık adet dönemlerini, yumurtlamayı, hamile kalma yeteneğini ve metabolizmasını etkileyen hormon dengesizliğine yol açan bir durumdur.
Polipler: Bir organın içinde gelişebilen anormal doku büyümeleridir.
Progesteron: Yumurtalıklarda üretilen ve rahmin iç tabakasını hamilelik için hazırlayan kadınlık hormonu.
Progestin: Vücut tarafından doğal olarak üretilen hormona benzeyen sentetik bir progesteron formu.
Radyasyon Tedavisi: Radyasyonla tedavi .
Evre: Evre, bir tümörün boyutunu ve hastalığın yayılma derecesini (varsa) ifade edebilir.
Tamoksifen: Bazen meme kanserini tedavi etmek için kullanılan bir östrojen bloke edici ilaç.
Dönüştürücü: Ses dalgaları gönderen ve yankıları elektrik sinyallerine çeviren bir cihaz.
Ultrason Muayenesi: Vücudun iç kısımlarını incelemek için ses dalgalarının kullanıldığı bir test. Hamilelik sırasında, fetüsü kontrol etmek için ultrason kullanılabilir.
Vajina: Kaslarla çevrili tüp benzeri bir yapı. Vajina rahimden vücudun dışına çıkar.